Flýtur á meðan ekki sekkur

 

Öryggismál sjómanna

    Ekki er hægt að láta hugann reika um öryggismál sjómanna öðruvísi en að furða sig á því skeytingarleysi sem virðist ríkja hjá opinberum aðilum í þessum málum.  Hjá þjóð sem á allt sitt undir sjávarútvegi er þetta illskiljanlegt kæruleysi.  Á miðunum umhverfis landið er árið um kring fjöldi fólks að störfum á þeim skipum sem sækja sjóinn og draga björg í bú.  Varlega áætlað gæti þetta verið um tvö til þrjú þúsund manns.  Helmingurinn á skipum sem eru langtímum saman á djúpmiðum.

    Landhelgisgæslan mun hafa tvær þyrlur um þessar mundir, báðar staðsettar í Reykjavík Í sparnaðarskyni er aðeins ein áhöfn tiltæk  í einu.  Tilviljun er hvort þessar þyrlur eru báðar í flughæfu ástandi, en þegar farið er í lengri ferðir til björgunar er nauðsynlegt að senda tvær vélar og taka jafnvel eldsneyti á leiðinni.  Allir vita að Gæslan á enga eldsneytisvél.  Engin amerísk þyrluveit lengur tiltæk og við erum nánast á byrjunarreit í björgunarmálum sjómanna hvað þyrlusveitina varðar.

   Við stöndum frammi fyrir því að þurfa stórefla þyrlu og skipakost Gæslunnar þannig að við getum verið færir um að bjarga fólki á þeim hafsvæðum sem okkur tilheyra a.m.k. og halda uppi lágmarkseftirliti með veiðum skipa innan lögsögunnar.  Varnarliðið er  á bak og burt og tæki Gæslunnar, þyrlur og skip ráða ekki við umfangsmiklar björgunaraðgerðir eins og fyrr greinir á norðuratlandshafi. 

   Næstu björgunarsveitir væru hugsanlega á Írlandi og Skotlandi eða í Noregi.  Dönsku varðskipin eru að vísu á ferðinni hér öðru hverju með þyrlur um borð en ekki er hægt að reiða sig á tilvist þeirra  þegar eithvað á bjátar.  Mikil skipaumferð auk fiskiskipa er um hafið suðurundan Íslandi og við hvergi nærri í stakk búnir til að takast á við þann vanda sem skapast getur þegar skip lenda í nauðum.

     Við eigum að hafa manndóm til kaupa þann búnað og tæki til sjóbjörgunar sem nauðsynlegur er hverri fiskveiðiþjóð.  Það fólk sem vinnur á miðunum kring um landið á rétt á því að hugað sé í alvöru að því hvernig hægt sé að koma því til hjálpar ef illa fer.  Þær mínútur sem skilja á milli lífs og dauða í landi líða oftast út á sjó án þess að hjálp berist. Eðli málsins samkvæmt tekur alltaf tíma að komast á slysstað en það má alveg örugglega stytta þann tíma verulega með því að bæta tækjakost Gæslunnar    Ekki er raunhæft að tala um "þyrlu í hverjum landsfjórðungi" einsog stundum hefur verið talað um.  Það er hinsvegar ekki spurning að staðsetja tvær þyrlur á Akureyri og tvær í Reykjavík.  Einnig verður að vera tiltæk eldsneytisvél.

     Skipakostur Gæslunnar er annar kapítuli útaf fyrir sig og mætti halda að það væri stefna stjórnvalda að leggja varðskip hreinlega niður.  Þeir ráðherrar sem hafa farið með þessi málefni að undanförnu virðast hafa allan vilja til að gera það.  Ekki þar að fjölyrða um það öryggi sem varðskipin geta veitt fiskiskipaflotanum, en til þess að svo megi verða, þurfa þau að vera haffær, með þjálfaðar áhafnir og á sjó í námunda við fiskveiðiflotann hverju sinni. 

    Undanfarin misseri hefur aðeins verið eitt skip á sjó í einu  sem er hreinlega til skammar með tilliti til okkar stóru fiskveiðilögsögu.  Til að gæta öryggis á höfunum umhverfis landið þurfum við að hafa fleiri og stærri skip, minnst tvö sem geta haft þyrlu og lækni um borð.  Einhverjir þingmenn hafa ýjað að því að réttast væri að reyna að selja nýja varðskipið Þór sem verið hefur í smíðum í Chíle.  Þetta fólk er gersamlega veruleikafirrt.

  Ég skammast mín fyrir hönd íslendinga vegna ástands þessara mála.  Hér virðist gamla máltækið eiga virkilega vel við, "flýtur á meðan ekki sekkur" og gamli hugsunarhátturinn, "það reddast einhvernveginn".